Een nieuw proletariaat? (2)

In mijn geboorteplaats was er in de jaren vijftig van de vorige eeuw een fietsenmaker die bekend stond als Belgie Zwinkels. Hij was vast wel van Nederlandse nationaliteit maar stond dus toch als Belg bekend. De reden voor de aanduiding 'Belgie' was dat zijn vader of grootvader tijdens de eerste wereldoorlog naar Nederland was gekomen en kennelijk in Nederland was gebleven. Zo'n veertig jaar later werd de herkomst van het voorgeslacht van de man dus nog in het geheugen van de sociale omgeving vastgehouden. Dat is heden ten dage wel anders! Een socioloog kan daar hele verhalen bij houden waarbij termen vallen als urbanisatie en anoniemisering van de samenleving. We kennen onze buren niet meer en ook  valt de vraag of iemand een Nederlander kan zijn, in geen enkel geval meer aan de hand van uiterlijke kenmerken te beantwoorden. Nederlanders zijn er tegenwoordig in alle soorten en maten. Of iemand een verblijfsvergunning heeft of over de Nederlandse nationaliteit beschikt, kun je aan iemands gezicht niet aflezen. De grote groepen mensen uit andere streken van de aarde die zich hier gevestigd hebben en nu vaak ook van Nederlandse nationaliteit zijn, vormen de natuurlijke leefomgeving waarin de illegaal zich kan schuilhouden en handhaven. Reeds in Nederland gevestigde groepen mensen die oorspronkelijk van elders komen vormen aldus 'migratiebruggen' voor vreemdelingen van vergelijkbare herkomst.

Een nieuw proletariaat? (1)

Nu vrijwel alle arbeiders zodanig verbonden zijn geraakt met de kapitalistische samenleving dat van een traditonele klasse van bezitlozen, die uitgesloten is van toegang tot de maatschappelijke voorzieningen, geen sprake meer is, zou gedacht kunnen worden dat definitief afscheid kan worden genomen van wat vroeger wel het proletariaat genoemd werd.

Helaas is dat echter niet het geval. In de rijke landen, ook in Nederland, ontstaat een nieuwe groep van rechtelozen die uitgesloten is van toegang tot voorzieningen. Nederland heeft de regelgeving op dat punt tot een hoge graad van perfectie gebracht door middel van de zogeheten koppelingswetgeving. Uitsluitend medische hulp die dadelijk noodzakelijk is en onderwijs voor leerplichtige kinderen staan open voor illegalen.

Het middel om de rechteloosheid van mensen die feitelijk permanent onderdeel uitmaken van de samenleving op te heffen is legalisatie. Dat middel heeft Nederland in vergelijking met andere landen, met name landen in Zuid-Europa, maar zuinigjes gebruikt. Daarom kun je mensen tegenkomen die al meer dan  twintig jaar in Nederland leven en werken zonder een verblijfsrecht te hebben. Natuurlijk lopen ze we eens tegen de lamp. Dan zitten ze langere tijd, soms wel een jaar, in vreemdelingenbewaring voordat de conclusie wordt getrokken dat uitzetting onmogelijk is. Dan wordt de vreemdeling  op straat gezet en vervolgens herneemt voor betrokkene het leven als illegaal zijn gang. Hierdoor ontstaat tenminste de potentie tot een echt nieuw proletariaat.  

MM